Antik Heraklia kentine gölün Bodrum yönündeki bitiminden Çamiçi Köyü’nden dönülüp 9 km’lik asfalt yolla varılıyor. Köy okulunda kentin planı var, inceleyin. Çevrede amorf şekilli kayaların görünüşü ilginç. Yol Kapıkıpı Köyü’ne ulaşıyor. Köye girmeden göl sahiline inen yol ayrılıyor. Köy turizmi yeni keşfeden yerlerden, bütün gençleri amatör rehber. Eşekler eşliğinde dağdaki kalıntılara tur düzenliyorlar. 5-6 saat süren yolculukta Karpuzlu Köyü yakınındaki ‘’Arap Avlusu’’ dedikleri yeri, antik tiyatro kalıntılarını gezdiriyorlar. İyi kötü Almance ve İnglizce de konuşuyorlar. Helen standlarında inşa edilen Heraklia, düzenli bir plana sahipti.Özellikle kent savunması, duvar teknikleri, sağlam kuleler bakımından incelenmesi gerekir. İlkokulun bulunduğu düzlem çokkatlı Helenistik agoradır. Agoranın doğusundaki bir ev avlusunda yer alan Athena Tapınağı, mermer yazıntıdan kolaylıkla teşhis edilmiştir. Agoranın doğusundaki bir ev avlusunda yer alan bouleuterion,göl kıyısına inerken görülen kaba saba bir yapı olan Endymion Sunağı ve yukarı yamaçlardaki tiyatro, kentin zeytin ağaçları ve gnays kayalıkları arasına saçılmış önemli yapılarıdır.
Beşparmak dağına çıkan yollar, döşemeler, hem yukarı kale savunma sistemleri hem de Kapadokya gibi 10-13 yüzyılda göl çevresinde ve adacıklara dağılmış gelişkin Hıristiyanlık anıtlarına ulaşmada yerli rehberlerden yararlanmak kaydıyla gezginleri keşiflere taşır.
Heraklia’nın bilinen tarihi MÖ 7. yy’a kadar dayanıyor.Helenistik ve Roma dönemlerinde parlayan kent deniz ticareti ile zenginleşmiş. Bizans döneminde de piskoposluk merkeziymiş. Endymion Kutsal Alanı Hristiyanlık dönemide de kutsal sayılmış.
Endymion’un ilginç bir mitolojik hikayesi var. Ay Tanrıçası Selene bir gece burada uyuyan çoban Endymion’u görmüş ev ona vurulmuş. Zeus Selene’nin aşkını kısmanmış ve öfkeyle bir ceza vermiş genç çobana. Çobanı hiç uyanmamaya, sonsuz bir gençlik uykusunda uyumaya mahkum etmiş. O günden sonra oracıkta uyumuş kalmış Endymion. Hiç uyanmadan. O derin uykusunda düşler görürken Ay tanrıçası Selene her gece gelip yanına yatarmış. Selene böylece Endymion’a tam elli çocuk doğurmuş.
Benzersiz bir Heraklia - Latmos rezervasyonu yapmak için hemen şimdi yerinizi ayırtın.